VW Kever: een wonder uit Duitsland

Het was de test van een fantastische auto: een carrière van meer dan 60 jaar en een wereldwijd succes met meer dan 21 miljoen verkochte exemplaren. Zijn carrière begon echter in nazi-Duitsland en kende veel gebreken. Hoe dit succes te verklaren? Het antwoord op deze test. Het was de test van een auto van fantastische proporties: een carrière van meer dan 60 jaar en een wereldwijd succes met meer dan 21 miljoen verkochte exemplaren. Zijn carrière begon echter in nazi-Duitsland en kende veel gebreken. Hoe dit succes te verklaren? Het antwoord op deze test. Adolf Hitler geloofde in auto’s. Hij wilde Duitsland mobiel maken en vroeg Ferdinand Porsche om te werken aan een zuinige kleine auto die vier personen kon vervoeren en snelheden van 100 km/u kon halen op de in aanbouw zijnde autobanen. Voor imago, technologie en vermogen financierde hij Mercedes en Auto Union, die het op het circuit en in recordpogingen uitvechten.

Ferdinand Porsche ging deze ambitieuze uitdaging aan en liet zich inspireren door de verschillende gerealiseerde projecten voor Zündapp en NSU. Hij heeft ook oog voor grote Amerikaanse bedrijven die werken aan methodes voor massaproductie. Na een aanzienlijke vertraging voltooide hij eind 1936 enkele prototypes. Begin 1937 werden 30 prototypes dag en nacht getest door 200 SS’ers. De nazi-partij registreerde ongeveer 300.000 bestellingen via het pamflet- en postzegelsysteem. Maar toen kwam de oorlog en de Volkswagen-fabriek die voertuigen voor het volk maakte, kreeg een nieuwe bestemming als wapenafdeling. Na de oorlog leek de toekomst van de Kever bezegeld: de fabriek was grotendeels verwoest, evenals het land. Echter geloofde de Britse majoor Ivan Hirst in de Volkswagen Kever en de auto werd gered. In 1948 werd Heinrich Nordoff hoofd van het bedrijf. Hij geloofde heilig in zijn model. De productie steeg enorm, de bestellingen stroomden binnen en de sage begon. De visionair Ferdinand Porsche bedacht een luchtkoelsysteem om elk risico op bevriezing of oververhitting te voorkomen. De kleine boxer met vier cilinders is altijd robuust geweest, met zijn overhang aan de achterkant die is geplaatst voor grip en binnenruimte. In 1938 was dit alles revolutionair.

Maar dertig jaar later lijkt de Kever voorbijgestreefd te zijn door zijn concurrenten: trage motor, respectabel brandstofverbruik, verfijnde wegligging, matige ruimte… Toch zette het succes door en werd de Kever geëxporteerd naar Brazilië. De laatste Kever werd in 2003 in Mexico geproduceerd en qua motoren zijn er veel evoluties geweest. De nieuwste modellen hebben een grotere cilinderinhoud van 1 tot 1,6 liter en een vermogensbereik van 23 tot 50 pk. Verre van indrukwekkend, zelfs vergeleken met de concurrentie destijds. Als opwarmertje beginnen we deze test met een cabriolet uit 1952. Als je vandaag naar de technische fiche zou kijken, zou je lachen: 1,1 liter, 25 pk, vier versnellingen, een topsnelheid van iets meer dan 100 km/u. Het is echter gestagneerd. Geen plastic, geen middenconsole met talloze knoppen, geen navigatiesysteem, zelfs geen veiligheidsgordels.

Maar een kleurrijke ambiance en goede stijlvolle service. In een ander tijdperk vertrok ik, zodra de eerste versnelling was ingeschakeld, voorzichtig. Het gebrul van de motor stelt je gerust, en de klik elke keer als de richtingaanwijzer uit de carrosserie gaat. Achteruit kijken is problematisch: in de kleine spiegel zie je niet veel door de neergeklapte kap. Gelukkig merkte ik niet de hele file die zich achter me vormde. De viercilindermotor rommelt maar worstelt met de minste vals plat, en de versnellingsbak zonder synchro’s vereist Mikado-achtige behendigheid om te schakelen. Vage besturing, adembenemende prestaties, nauwelijks bestaande remmen, een versnellingsbak-nachtmerrie… dit is geen gewone auto. Maar qua sfeer ben ik helemaal overtuigd. Het tweede deel van de test vond plaats achter het stuur van een modernere cabriolet, de 1303 met injectie uit 1979. De motor had een injectiesysteem, was 1,6 liter groot en produceerde 50 pk. Het display is veel moderner en heeft zelfs veiligheidsgordels en… een autoradio, maar het dashboard is helemaal zwart met overal plastic.

Dus weg met pastelkleuren. Tijdens het rijden is de motor levendiger, lichter en klinkt regelmatiger. De rijervaring stoort de bestuurder van een moderne auto niet in het minst: de bediening is eenvoudig en nauwkeurig, de versnellingsbak laat zich zelfs zonder na te denken bedienen en het motorkoppel is in de meeste situaties voldoende. Qua motoren lijkt de Kever deze keer niet al te ver achter te blijven: de pick-up heeft voldoende vermogen, vergezeld van het gebrul van zijn voorouders. De vooras voelt lichter aan bij snelwegsnelheden, en misschien niet zo glamoureus, maar we kunnen ons voorstellen dat we deze auto dagelijks gebruiken. Technologie met een reputatie van onverwoestbaarheid maakt dit mogelijk. Verwacht bij de oliepomp geen olieverbruik van minder dan 7L/100km, maar de Kever maakt dat goed met onderhoudsgemak en een overvloed aan niet zo dure reserveonderdelen. De Beetle Cabriolet is een uitstekende auto voor verzamelaars. Het laatste exemplaar werd verkocht voor ongeveer € 13.000, terwijl het exemplaar uit 1952 meer dan € 40.000 opbracht. Als gesloten rijden meer jouw ding is, verwacht dan dat de sedan tussen de € 3.500 en iets meer dan € 40.000 kost. De Kever is ongetwijfeld een mythische auto die voor paradoxen heeft gezorgd en allerhande reacties heeft uitgelokt. je kunt zijn verouderde technologie haten

• 

  Volkswagen Passat Alltrack: Een oplossing

• 

  Mini Countryman Cooper S: tikkeltje saai